Puinhoop bij ministerie VES-5,1 miljard

Puinhoop bij ministerie Volksgezondheid: 5,1 miljard aan corona-uitgaven niet te controleren; Algemene Rekenkamer kritisch

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft vorig jaar een potje van de boekhouding gemaakt. Er werden miljarden euro’s uitgegeven om de corona-uitbraak te bestrijden, maar het ministerie heeft geen overzicht of alle bestelde spullen ook echt zijn geleverd.

Op het ministerie van Hugo de Jonge (CDA) is de administratie al jaren slecht op orde. In de afgelopen twintig jaar ontdekte de Algemene Rekenkamer maar liefst zeventien keer fouten in de jaarrekening van het ministerie. Deze onafhankelijke instantie onderzoekt ieder jaar of ministeries hun budget wel volgens de regels hebben uitgegeven.

De coronacrisis vorig jaar verergerde de boekhoudkundige chaos op het ministerie alleen maar, omdat in grote haast medische spullen gekocht moesten worden. Van een bedrag van 5,1 miljard euro is onduidelijk of het wel goed is terechtgekomen.

Zo is er vorig jaar voor ruim 1,2 miljard euro aan beademingsapparaten en beschermingsmiddelen besteld. Deze zijn waarschijnlijk rechtstreeks aan ziekenhuizen geleverd, maar het ministerie heeft er nooit een ontvangstbewijsje voor gekregen.

Ook bij het bestellen van coronatesten voor een bedrag van bijna 1 miljard euro ging het mis. Het ministerie betaalde braaf de rekeningen van de leveranciers van coronatesten, maar het is onduidelijk of er wel net zo veel tests zijn geleverd als er op de bon vermeld stonden. Vanwege de administratieve chaos lukte het niet om de jaarrekening van het ministerie op tijd af te hebben. De Rekenkamer vindt de situatie zo ernstig dat het bezwaar heeft gemaakt, een van de zwaarste instrumenten die het instituut heeft. In een reactie hierop heeft VWS een verbeterplan ingediend, om met forse investeringen de boekhouding op orde te krijgen. De Rekenkamer heeft hierna het bezwaar weer opgeheven, maar houdt de situatie bij VWS nauwlettend in de gaten. Bij de haast van het kabinet om de crisis te bestrijden ging ook op andere ministeries het nodige mis.

Bij het controleren van de jaarrekening van de overheid hanteert de Rekenkamer een zogeheten tolerantiegrens van 1 procent. Van de honderden miljarden die het rijk uitgeeft, mag er bij 1 procent daarvan iets aan schorten. Dat kan zijn dat het geld niet goed is besteed of dat de Tweede Kamer er niet over heeft kunnen stemmen. In het afgelopen jaar is deze grens ruimschoots overschreden, aldus de Rekenkamer. Hierdoor is voor een bedrag van 9,1 miljard helemaal niet duidelijk of dit geld wel uitgegeven mag worden, terwijl er al wel contracten zijn gesloten.

Daarnaast zet de Rekenkamer vraagtekens bij uitgaven van in totaal 4,3 miljard euro vorig jaar. De accountant van de overheid constateert dat de Kamer meerdere keren is overgeslagen door het kabinet. Dat is ook gebeurd bij de afhandeling van de toeslagenaffaire. Het kabinet besloot via een speciale regeling ouders die gedupeerd waren, 30.000 euro compensatie te geven. Maar dat was onrechtmatig, omdat het kabinet daarmee de Tweede Kamer passeerde. De regeling werd via een brief aan de Tweede Kamer bekendgemaakt, maar gelijktijdig ook via sociale media meegedeeld aan de ouders. De Tweede Kamer kon daardoor niet anders, dan de regeling, goedkeuren.

Dat er zo veel fouten in de jaarrekening van de overheid zitten, is zorgelijk schrijft de Rekenkamer. De instantie keurt de jaarrekening wel goed, maar met een kritische kanttekening erbij. Dat was in 2019 ook al het geval. Het laatste woord is nu aan het parlement, dat de jaarrekening moet goedkeuren.

Demissionair minister Wopke Hoekstra (Financiën): “De Rekenkamer is kritisch op de corona-uitgaven van het ministerie van Volksgezondheid. Daar moeten we van leren. Maar het was ook in een tijd van crisis: dan gaan niet alle dingen van een leien dakje. Zaken moesten onder stoom en kokend water geregeld worden. Het was een heel lastige fase. Waarin de onzekerheid en zelfs de paniek soms groot was.

Bron: RTL Z