VGN naar de rechter om inkoopbeleid zorgkantoren tegen te houden

Volgens de rechtbank zijn de zorgkantoren gehouden aan de aanbestedingsbeginselen. Dit betekent dat ze reële, kostendekkende tarieven https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Den-Haag/Nieuws/Paginas/Beleid-vijf-zorgkantoren-voor-inkoop-langdurige-zorg-onrechtmatig-.aspx moeten betalen. De zorgaanbieders menen dat daar in de dit jaar gehanteerde systematiek geen sprake van is. Zorgaanbieders krijgen als het aan de zorgkantoren ligt 94 procent van het maximale tarief plus een vaste opslag van 2 procent als ze plannen voor innovatie kunnen overleggen.

Reële tarieven
Volgens de zorgaanbieders zijn deze tarieven niet reëel, niet kostendekkend en doen ze geen recht aan de verschillen tussen zorgaanbieders. De rechtbank in Den Haag stelt nu de 68 aanbieders, die samen vijf kort gedingen hebben aangespannen, in het gelijk. De rechter is van oordeel dat de vijf betrokken zorgkantoren reële tarieven moeten bieden, omdat zij gebonden zijn aan de aanbestedingsbeginselen.

Verweer
Daarmee schuift de rechtbank het verweer van de zorgkantoren terzijde. De zorgkantoren beroepen zich op de uitdagingen waar zij voor staan en op hun taakstelling. Zij menen dat de geboden tarieven ruim voldoende zijn om goede zorg van te kunnen leveren en rechtmatig zijn.

Lees ook het verslag vanuit de rechtbank: Wie heeft de regie over de langdurige zorg? (Zorgvisie)

Niet onderbouwd
Maar volgens de rechter hebben de zorgkantoren niet kunnen uitleggen hoe er met een korting van zes procent op het door de NZa vastgestelde maximumtarief nog sprake kan zijn van reële tarieven. Ook hebben ze niet onderbouwd dat de zorg in alle gevallen doelmatiger kan worden georganiseerd en dat een korting daarbij in alle gevallen het geëigende instrument is.

Evidente verschillen
De rechter neemt daarnaast aanstoot aan het generieke karakter van de regeling. Volgens de rechter is er  “evident sprake van wezenlijke verschillen tussen de zorgaanbieders, die werkzaam zijn in verschillende sectoren”. De voorzieningenrechter sluit zich dan ook aan bij het argument van de zorgaanbieders dat de zorgkantoren per sector hadden moeten bekijken wat qua tarifering passend, effectief en haalbaar is. De rechtbank vindt bovendien dat een kortingsmaatregel die zo ingrijpend is alleen mag worden genomen op basis van deugdelijk onderzoek. Dit hebben de vijf zorgkantoren nagelaten, vindt de rechter.

Tarief 2020
Met het onrechtmatig verklaren verbiedt de rechter de zorgkantoren om verder te gaan met de huidige inkoopsystematiek, tenzij zij alsnog kunnen aantonen dat de gehanteerde tarieven “in alle gevallen voldoen aan de eisen die daaraan kunnen worden gesteld”. Zolang daarvan geen sprake is moeten de zorgkantoren minimaal het tarief hanteren dat in 2020 is toegepast.

Betreuren
In een eerste reactie laat brancheorganisatie ZN weten dat de zorgkantoren de uitspraak de komende dagen willen bestuderen. Wel laat ZN weten het te betreuren dat de zorgkantoren en zorgaanbieders elkaar in de rechtszaak moesten treffen. “[De zorgkantoren] willen graag leren van dit proces om in de toekomst verder te kunnen samenwerken aan een goede, toegankelijke en betaalbare langdurige zorg”, aldus ZN. “Voor de zorgkantoren staat voorop dat cliënten niet de dupe mogen worden van dit proces.” Afgaand op dit commentaar lijkt een hoger beroep niet waarschijnlijk.