Dohmen wil zorginfarct voorkomen

Daan Dohmen wil met ‘digitale dorpsdokter’ een zorginfarct voorkomen.

Nieuw leiderschap is nodig om de vastgelopen zorg vlot te trekken. Bijzonder hoogleraar digitale transformatie in de zorg, Daan Dohmen: ‘We moeten ophouden met pappen en nathouden, telkens een beetje bijschaven en de belangen van de gevestigde partijen als uitgangspunt nemen.

’Met zijn droom van een digitale dorpsdokter wil de bijzonder hoogleraar de discussie starten over een nieuwe visie op onze zorg. Op vrijdag 16 december houdt hij zijn oratie bij de Open Universiteit in Heerlen. ‘We hebben een gezamenlijke droom nodig, en dat is dus niet een puntenplan met allerlei juridische, technocratische onderdelen.’

Onderdeel van die visie vormt voor Dohmen de ‘digitale dorpsdokter’. Een digitale variant van de huisarts die zorgt voor continuïteit in een versnipperd zorglandschap. ‘Patiënten werken vanuit één app die automatisch ‘geladen’ is met het juiste zorgprotocol. Dat kan na een vroeg ontslag uit het ziekenhuis, maar ook bij chronische zorg in de eerste lijn. Meldingen komen uit bij huisarts, ziekenhuis, thuiszorg of medisch regiecentrum, afhankelijk van de situatie van de patiënt. Er is zorgcontinuïteit en samenwerking over de keten, zoals verwijzing van huisarts naar ziekenhuis en terug. Dit alles wordt optimaal ondersteund en is gewoon beschikbaar. Als blended zorg, waarbij zorgverleners in kleine, autonome teams werken en hun professionele fingerspitzengefühl weer ruimte krijgt.’

Dohmen is niet bang dat dat dit leidt tot een wildgroei aan allerlei apps. ‘Juist als we een integrale visie hebben, hoeven we daar niet bang voor te zijn. Technisch is het mogelijk om systemen naadloos te laten samenwerken. In de reiswereld bijvoorbeeld, hebben Schiphol en booking.com echt niet zelf alle informatie; zij halen die ook uit applicaties van anderen.’

Deze digitale samenwerking moet zorgen voor minder werkstress en meer werkgeluk, denkt Dohmen. Het vermindert administratieve lasten en levert zorgmedewerkers tijd op. Dat betekent wel dat het werk in de basis anders wordt georganiseerd, zegt Dohmen: ‘We moeten niet de dingen die we nu doen in een appje gaan stoppen. Het werkt alleen als we taken gaan automatiseren en onnodige zorg gaan voorkomen.’ Hij geeft als voorbeeld de inzet van thuismonitoring bij hypertensiepatiënten waar een van zijn promovendi onderzoek naar doet. In Londen loopt een studie naar digitale zorg voor hartpatiënten, die worden begeleid met proactieve monitoring gecombineerd met digitale zelfzorgcoaching. Een eerste trial leidde tot 65 procent minder SEH-bezoek, 81procent minder ongepland ziekenhuisopnames en 65 procent lagere ziekenhuiskosten. ‘Al zouden we structureel slechts de helft van deze effecten realiseren, dan zouden we in staat zijn om de vraagtoename grotendeels op te vangen.’

Dohmen is via zijn leerstoel bij deze onderzoeken betrokken en hoopt in de toekomst effecten aan te kunnen tonen als de huidige zorgprocessen worden vermengd met door patiënten verzamelde data met data die door kunstmatige intelligentie worden geanalyseerd.

Op dit moment is de zorg nog niet berekend op dergelijke innovaties, weet Dohmen: ‘Ik geloof dat we veel scherper keuzes moeten gaan maken. We nemen nu belangen als uitgangspunten. Dan rennen we van belang naar belang en blijven we typisch Nederlands polderen. Daarmee gaan we het voor mijn gevoel niet redden.’Een optimale interoperabiliteit is voorwaarde voor digitale transformatie van de zorg. ‘Het is natuurlijk krankzinnig dat er in een regio wel twaalf HIS-en functioneren, waarvan sommige zelfs zijn gebouwd op technologie van twintig jaar geleden. We hebben niet meer de tijd om dat te laten bestaan. Met alle respect voor vrije keuze: als de markt het niet oplost, moeten we durven ingrijpen. Dan besluit je in een regio om allemaal één systeem te gebruiken. Dat systeem moet voldoen aan dezelfde open eisen van interoperabiliteit, die al lang bekend zijn. Het is niets nieuws: we kunnen het met elkaar niet eens worden welk systeem dat dan is. En niemand durft een knoop door te hakken.’

Er zijn al wel goede voorbeelden, zegt Dohmen. Hij noemt het Jeroen Bosch ziekenhuis dat het initiatief heeft genomen voor regionale samenwerking met alle betrokken partijen in de regio, ook digitaal gezien. Een prachtig voorbeeld hoe je met een gezamenlijke droom stapje voor stapje kunt bouwen aan de toekomst.

De bekostiging in de zorg is nu nog gebaseerd op geleverde arbeid door zorgverleners. Hierdoor ontbreken prikkels om arbeidsbesparende innovaties ten volle te benutten, zegt Dohmen. Hij vindt datwe toe zouden moeten naar een situatie waarin niet het feitelijk leveren van zorg wordt betaald, maar het realiseren van uitkomsten die passend zijn bij de situatie van de individuele patiënt. Er zijn internationaal verschillende bekostigingsmodellen voorinnovatie waar ervaring mee wordt opgedaan. Dohmen: ‘Ook op financieringsgebied geldt: we weten het allemaal al lang, het is puur onze stroperigheid die ons in de weg zit.

Bron; Zorgvisie