Iets doen voor de ander belangrijk voor ouderen

Iets voor een ander kunnen betekenen, blijft belangrijk in het leven van ouderen, ook als zij permanent afhankelijk zijn van intensieve zorg. Dat blijkt uit het proefschrift ‘Wat maakt het leven de moeite waard? Ouderen aan het woord die permanent van intensieve zorg afhankelijk zijn’ van Peterjan van der Wal. Hij pleit voor een meer persoonsgerichte benadering in verpleeghuizen.

Naast iets kunnen betekenen voor een ander vinden ouderen het erg belangrijk om iets te doen te hebben. Tijd besteden aan eenpassie voegt het meest toe aan de ervaren kwaliteit van leven.

Om die reden beveelt Van der Wal verpleeghuizen aan om in te zetten op een meer persoonsgerichte, individuele benadering dan nu nog vaak het geval is. ‘Geef meer aandacht voor iemands passie of leefplezier en biedt perspectieven voor zin: ook ouderen die permanent van intensieve zorg afhankelijk zijn, willen iets voor een ander kunnen en mogen betekenen.’

Ten aanzien van beleid en politiek pleit Van der Wal onder andere voor meer keuzevrijheid tussen thuis wonen en in een zorgomgeving, om daarmee meer recht te doen aan de eigen regie en autonomie en aan de individuele behoeften en verlangens van mensen.

Specifiek voor mensen met beginnende dementie betekent lotgenotencontact veel als het gaat om de vraag wat het leven de moeite waard maakt. Herinneringen spelen een opvallende rol, en kunnen de betekenis hebben van een ‘levende relatie’. Nagenieten is voor hen even belangrijk als genieten, rust is even vanzelfsprekend en noodzakelijk als actief zijn.

Van der Wal: ‘Goed ouder worden vraagt –zo blijkt uit het onderzoek –om een actieve houding, niet een van verzet, maar van aanvaarding: het oefenen in de kunst van het ouder worden: niet als de gedroomde ‘eeuwige jongeling’, maar als een zelfbewuste éminence grise. De uiteenlopende manieren waarop de onderzochte ouderen omgaan met de situatie in hun leven van nu, schetst een genuanceerder beeld van het ouder worden dan het bekende zwart-wit plaatje van ‘mislukking’ of ‘succes’.’

In het onderzoek van geestelijk verzorger Peterjan van der Wal komen mensen aan het woord met ernstige fysieke beperkingen of met dementie. Zij wonen thuis of in een verpleeghuis. Zij vertellen wat voor hen het leven de moeite waard maakt en hoe en in hoeverre zij in staat blijken –tegen alle verwachting in –hun leven te leven en als waardevol te ervaren.Van der Wal is in april gepromoveerd op zijn onderzoek aan de Universiteit voor Humanistiek. Het proefschrift is online en in de boekhandel te koop.

BRON: Zorgvisie