Zorgtech in 2022: epd-onvrede kookt over en Wegiz legt basis voor de toekomst

In 2022 bereikte de onvrede over de dure en gebrekkige informatiesystemen in de zorg het kookpunt. Toch waren er ook veel positieve ontwikkelingen en werd de basis gelegd voor de ommekeer, constateert zorgtech-redacteur Sytse Wilman als hij het jaar overziet en terugkijkt op de meest gelezen artikelen van 2022.

Drie letters komen opvallend veel voor op het lijstje met best gelezen artikelen over technologie en innovatie in de zorg: epd. Het elektronisch patiëntendossier hield de gemoederen flink bezig en niet in positieve zin. De onvrede bij bestuurders en gebruikers over de leveranciers – en dan met name marktleider ChipSoft – culmineerde in de 2Doc-uitzending Dodelijk Zorg.

Eerder afgelopen jaar kwam dat al pijnlijk aan het licht in een rapport van de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Korte samenvatting: de epd-markt kenmerkt zich door matige systemen die moeizaam met elkaar communiceren tegen torenhoge prijzen. Overstappen is dermate ingrijpend dat het nauwelijks haalbaar is. In reactie op het rapport sprak OLVG-bestuursvoorzitter Maurice van den Bosch – onlangs uitgeroepen tot meest invloedrijke persoon in de Nederlandse gezondheidszorg – hier zijn zorgen over uit bij Zorgvisie.

Alle artikelen die we als redactie over dit onderwerp schreven, zijn veel gelezen. Bovendien speelt het probleem niet alleen bij de epd’s van de ziekenhuizen. Ook de samenwerking tussen aanbieders van avond-, nacht- en weekenddiensten is onnodig lastig doordat hun ict-leveranciers zich onwillig opstellen en huisartsen tegen problemen aanlopen met hun informatiesystemen.

In de spiegel kijken
Zo schiet het niet op met de data-uitwisseling in de zorg. Toch is het te gemakkelijk om alleen naar de leveranciers te kijken. Zorgbestuurders zullen ook in de spiegel moeten kijken die Gupta Strategists hen dit jaar voorhield. In het rapport Uitweg uit de schaarste staat dat een nijpend probleem als het personeelstekort op te lossen is met relatief eenvoudige technologie. Grootste sta-in-de-weg volgens Gupta: een gebrek aan urgentie en vooral technologische kennis bij zorgbestuurders.

Inspirerende ontwikkelingen
Is 2022 dan een jaar vol kommer en kwel? Absoluut niet! Gelukkig konden we ook veel artikelen over succesvolle innovaties en oplossingen schrijven, waarvan een aantal zeer veel gelezen werd. Een systeem dat op de SEH-afdeling van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis een deel van de administratie verzorgt bijvoorbeeld. Dat levert artsen per patiënt een kwartier tijdwinst op. Tijdswinst ligt ook in het verschiet voor de gebruikers van HelpSoq. Deze uitvinding die het gemakkelijker maakt om steunkousen aan te trekken, won de zorginnovatieprijs en kan op veel interesse rekenen.

Daarbij valt ook op dat er volop geïnvesteerd wordt in verbeteringen. Zo zet een consortium aangevoerd door Amsterdam UMC vol in op modernisering van de medische opleidingen. Ook opvallend was dat de NVZ begin 2022 in BeterDichtbij stapte. Een paar maanden geleden lanceerde het bedrijf, dat voorheen alleen communicatie tussen zorgprofessional en patiënt faciliteerde, een dienst voor de communicatie tussen zorgverleners onderling.

Tot slot van dit hoopgevende rijtje nog even aandacht voor de verdere opkomst van thuismonitoring. Een ontwikkeling die een deel van de problemen in de zorg kan ondervangen, maar ook nog veel aandacht behoeft. Vooral wat betreft de organisatie: hoe gaan ziekenhuizen en andere partijen in de zorg samenwerken? Een aflevering van de podcast Voorzorg over dit onderwerp werd ontzettend veel beluisterd. Dat illustreert de interesse voor zowel de mogelijkheden als de vraagstukken rond dit onderwerp.

Het belangrijkste nieuws
Toch denk ik dat het belangrijkste nieuws over zorgtech dit jaar – afgezien van de digitale ambities van het Integraal Zorgakkoord (IZA) – niet uit een zorgorganisatie of ict-bedrijf kwam, maar uit Den Haag. De Tweede Kamer stemde unaniem voor de Wet Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg (Wegiz). Geen onderwerp dat op bovengemiddelde aandacht kan rekenen van onze lezers, maar wel degelijk een ommekeer. Of eigenlijk: het maakt een ommekeer mogelijk. Als de Eerste Kamer ook akkoord gaat, wordt digitale gegevensuitwisseling in de zorg stapsgewijs verplicht.

Een verplichting uit Den Haag, daar gaan niet vaak de handen voor op elkaar. Maar als de wet doet wat het beoogt, komt de broodnodige datastroom echt op gang. En kan het op termijn een einde maken aan de onvrede over de slecht met elkaar communicerende informatiesystemen. 2022 is het jaar dat daar de basis voor werd gelegd, in 2023 moet de volgende stap worden gezet.

Bron: Sytse Wilman | Zorgvisie-redacteur met als specialisme tech en innovatie in de zorg. Tevens stem van de podcast Voorzorg.  24 december 2022