Duizenden ouderen wachten op plek in verpleeghuis. ‘Zorgelijke stijging’

De wachtlijst voor ouderen die snel een verpleeghuisplek nodig hebben, is dit jaar gestegen van zo’n 2800 naar 4700. Volgens het ministerie van volksgezondheid komt dat door de vergrijzing en het personeelstekort in de zorg.

Het aantal ouderen dat wacht op een plek in een verpleeghuis is dit jaar met 70 procent gegroeid, van 2762 naar 4737 mensen. Dat meldt Nieuwsuur op basis van cijfers van Zorginstituut Nederland. In de cijfers zijn urgente wachtenden meegeteld die op zeer korte termijn een plek nodig hebben, en de groep die binnen enkele weken of maanden geplaatst moet worden. Ouderen die nog willen wachten zijn niet meegeteld. De mensen op de wachtlijst moeten eigenlijk binnen vier weken of zes maanden een plek kunnen krijgen, afhankelijk van de urgentie van hun situatie. Voor ruim zeshonderd van de wachtenden is die tijd al verstreken. In januari gold dat nog maar voor ruim tweehonderd mensen op de wachtlijst.

Minister: ‘Zorg zit tegen grenzen aan’
De stijging baart haar zorgen, zo stelt minister Conny Helder van langdurige zorg in een schriftelijke reactie aan Nieuwsuur, en geeft volgens haar aan dat de ouderenzorg tegen zijn grenzen aanzit.

Volgens de minister is het zeker dat het gestegen aantal ouderen samen met het tekort aan personeel in de zorg ‘een belangrijke rol’ speelt. De forse toename is hooguit gedeeltelijk een inhaaleffect van de coronajaren, denkt Helder. Toen waren de wachtlijsten tijdelijk korter, mogelijk omdat ouderen en hun familieleden een opname hebben uitgesteld.

Alleen ouderen die intensieve zorg nodig hebben, komen nog in aanmerking voor een plek in een verpleeghuis. De mensen op de wachtlijst hebben dus een hele broze gezondheid, en vaak ook dementie.

Die groep kwetsbare groep is in werkelijkheid nog groter, zo bleek eerder deze week uit een onderzoek van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Volgens de NZa wordt een aanzienlijk deel van de bewoners van verpleeghuizen namelijk opgenomen via een versnelde procedure, bijvoorbeeld na een ziekenhuisopname, terwijl ze nog niet in beeld waren bij de verpleeghuizen. Via spoedopames passeren zij de mensen op de wachtlijst.

‘Tekort zorgt mogelijk voor hogere sterfte bij ouderen’
Het tekort aan zorg voor ouderen kan een verklaring zijn voor de aanhoudend hoge sterftecijfers, zo waarschuwde Judith Wilmer van de Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie eerder deze week. Terwijl corona geen grote oorzaak meer kan zijn, lagen de sterftecijfers de afgelopen maand volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) nog altijd 10 procent hoger dan verwacht. Ongeveer de helft van de oversterfte deed zich voor onder kwetsbare groepen, zoals ouderen die zorg krijgen. De precieze oorzaken van de oversterfte zijn nog onduidelijk.

Helder wil in de regio’s met het grootste tekort aan plekken snel met de zorg in gesprek over betere oplossingen bij ouderen thuis. De politieke discussie over de verpleeghuizen laait weer op. Volgens de oppositie schakelt het kabinet overhaast over op ‘thuis blijven wonen’.

Bron: Trouw | Marten van de Wier 15 december 2022