Troonrede aankondiging Participatiesamenleveng

Troonrede 2013 | Toespraak | 17-09-2013

Leden van de Staten-Generaal,
Nu ik mij vandaag voor het eerst op Prinsjesdag tot u mag richten, hecht ik eraan te zeggen dat u in uw Verenigde Vergadering van 30 april de aanzet heeft gegeven tot een hartverwarmende start van mijn koningschap. Het is een dag waaraan ik met grote dankbaarheid terugdenk. Die dankbaarheid betreft in de eerste plaats mijn moeder. Zij heeft zich 33 jaar lang met groot plichtsbesef, warmte en diep gevoelde betrokkenheid ingezet voor het Koninkrijk en al zijn inwoners, in goede en in slechte tijden. Zij blijft voor mij een belangrijke inspiratiebron. De gevoelens van verbondenheid die mijn familie en ik hebben ervaren na het overlijden van mijn broer Friso, waren ons tot grotesteun. Wij zijn daarvoor zeer dankbaar.

Op de dag van de inhuldiging heeft Nederland zich aan de wereld laten zien als een goed georganiseerd land, rijk aan talent. Het was ook een dag van tastbare eenheid en verbondenheid, tussen generaties en bevolkingsgroepen en tussen de verschillende delen van het Koninkrijk. Er is in onze samenleving veel dat een gezond vertrouwen in eigen kunnen rechtvaardigt. Het doet goed om dit, vlak voor de start van de viering van tweehonderd jaar Koninkrijk, te kunnen constateren.

Leden van de Staten-Generaal,
Sinds vijf jaar kampt Nederland met de economische crisis. De gevolgen worden steeds voelbaarder. De werkloosheid stijgt, het aantal faillissementen loopt op, huizen worden minder waard, pensioenen staan onder druk en dekoopkracht blijft achter.

Er zijn voorzichtige signalen dat het einde van de mondiale crisis in zicht is. Daarmee ontstaat ook voor ons land perspectief op herstel. Dat neemt niet weg dat de Nederlandse economie kampt met een aantal specifieke problemen van structurele aard, waaronder de schuldenlast van de overheid en huishoudens en de vermogenspositie van banken.

De regering wil het groeivermogen van de Nederlandse economie versterken. Dit legt de basis voor het creëren van banen en herstel van vertrouwen bij mensen en bedrijven. De noodzakelijke hervormingen kosten tijd en vragen om doorzettingsvermogen.

Door maatschappelijke ontwikkelingen zoals vergrijzing en internationalisering voldoen onze arbeidsmarkt en ons stelsel van publieke voorzieningen niet meer volledig aan de eisen van deze tijd. De financiële en economische crisis heeft dit eens te meer duidelijk gemaakt. De regering zet niet alleen in op toekomstige betaalbaarheid van voorzieningen, maar ook op solidariteit tussen generaties en evenwicht tussen verschillende inkomensgroepen. De onderlinge betrokkenheid is in ons land van oudsher sterk. Om ervoor te zorgen dat dit zo blijft, moeten we onder ogen zien dat publieke regelingen en voorzieningen aangepast moeten worden.

Het is onmiskenbaar dat mensen in onze huidige netwerk-en informatiesamenleving mondiger en zelfstandiger zijn dan vroeger. Gecombineerd met de noodzaak om het tekort van de overheid terug te dringen, leidt dit ertoe dat de klassieke verzorgingsstaat langzaam maar zeker verandert in een participatiesamenleving. Van iedereen die dat kan, wordt gevraagd verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar eigen leven en omgeving.